Filipinler’in Ankara Büyükelçisi Henry Bensurto, Güney Çin Denizi’nde ülkesinin münhasır ekonomik bölgesinin büyük bir kısmının tartışmalı olması nedeniyle özgürce kullanılamadığını belirterek, bölgedeki “yayılmacı politikaların” gözden geçirilmesi gerektiğini söyledi.
Filipinler’in Ankara Büyükelçiliğince düzenlenen “Güney Çin Denizi Tahkim Kararı” başlıklı programa Filipinler’in Ankara Büyükelçisi Bensurto, Ankara’daki yabancı misyon diplomatları ve davetliler katıldı.
Programda “Güney Çin Denizi Tahkim Kararı” hakkında değerlendirmede bulunan Büyükelçi Bensurto, Asya-Pasifik Bölgesi’ndeki jeopolitik gerçeklikler kapsamında birçok ülke gibi Filipinler’in de herkesle iyi komşuluk ilişkileri kurmak istediğini belirtti.
Bensurto, özellikle Çin’in, Güney Çin Denizi politikalarına ilişkin, “Bizle dost olmak konusunda samimiyseniz, bu politika bunun karşıtı. O nedenle belki de ‘yayılmacı’ politikaları tekrar gözden geçirmelisiniz çünkü bu ülkemize, balıkçılarımıza ve kaynaklarımızı kullanabilmemize büyük sorun oluşturuyor.” ifadelerini kullandı.
Uluslararası deniz hukukundan bahseden Bensurto, Filipinler’in deniz sınırlarına ilişkin görseller kullanarak ülkesinin ve Güney Çin Denizi’ndeki durumunu açıkladı.
Bensurto, ülkesinin Hollanda’nın Lahey kentindeki Daimi Tahkim Mahkemesi’ne (PCA) başvurmasının 3 temel nedeni olduğunu kaydederek, “Birincisi kuzey komşumuzun yayılmacı politikası, ikincisi kuzey komşumuzun iddiaları.” dedi.
Üçüncü nedenin ikili diplomasi olduğunu aktaran Bensurto, barışçıl bir ülke olduklarını ve diğer devletlerle farklılıkları istişare ederek çözmeye çalıştıklarını dile getirdi.
Bensurto, münhasır ekonomik bölgelerinin yaklaşık 550 bin kilometrekarelik bir alana tekabül ettiğini ancak bu alanın 540 bininin tartışmalı olduğunu ve yalnızca 10 binini kullanabildiklerini söyledi.
Bu nedenle tartışmalı bölgede balık tutmak isteyen Filipinlilerin, Çin’in izni olmadan bunu yapamayacağına işaret eden Bensurto, “Bu, yayılmacı bir politika.” ifadesini kullandı.
Bensurto, Güney Çin Denizi’ndeki anlaşmazlıkların çözümü için Filipinler, Çin ve diğer ülkelerin tek bir otoriteye bağlı olarak rıza göstermeleri gerektiğini kaydetti.
Avukat olarak Filipinlerin PCA’ya başvurularında yasal ekibin önemli bir parçası olan Büyükelçi Bensurto, Güney Çin Denizi konusunda da geçmişte hükümet yetkililerine yasal ve teknik danışmanlık görevini yürütmüştü.
Güney Çin Denizi anlaşmazlığı
Güney Çin Denizi, kıyıdaş ülkelerin İkinci Dünya Savaşı’nın ardından bağımsızlıklarını kazanmasından bu yana egemenlik ihtilaflarına konu oluyor.
Çin, ilk kez 1947’de yayımladığı haritayla Güney Çin Denizi’nin yüzde 80’inde egemenlik iddiasında bulunuyor. Filipinler, Vietnam, Brunei ve Malezya gibi kıyı komşusu ülkeler de bölgede hak iddia ediyor.
Başta Paracel ve Spratly Adaları olmak üzere bölgedeki adacık, resif, kayalık ve deniz bentleri üzerindeki egemenlik ihtilafları, zaman zaman ülkeler arasında gerginliklere yol açıyor.
Çin’in ihtilaflı adalarda askeri üsler inşa etmesi ve sivil gemi filolarını uzun süreli bulundurmasına bölge ülkelerinin yanı sıra ABD karşı çıkıyor.
Hollanda’nın Lahey kentindeki PCA, 2016’da Filipinler’in başvurusuyla verdiği kararda, Çin’in, Güney Çin Denizi’nde tek taraflı egemenlik taleplerinin yasal olmadığına hükmetmişti.
