Yeni detaylar ortaya çıktı: EYT’de öne çıkan avans detayı
Emeklilik yaşı kanunu kapsamında emekli olanların “ücretleri, hafta sonları, yıllık izinleri” de İş Kanunu tarafından korunmaktadır. Çalışanların yıllık izin haklarında bir yıllık çalışma süresi dikkate alınır.
Emekli olup EYT kapsamında çalışmaya devam edenlerin yıllık izinleri de kıdeme göre belirlenecek. Bir önceki dönemin kullanılmayan izinlerinin parasını alan EYT çalışanları, işyerinde devam ettiklerinde bir yılı doldurduktan sonra izne hak kazanacaklar ve yıllık izin süresi 14 günden başlayacak.
Çalışma iznini almadan çalışmaya devam edenler, ilk kez çalışmaya başladıkları tarihe göre hak kazandıkları sürece izinlerini kullanmaya devam edecekler.
Emekli olup daha sonra başka bir işyerinde çalışmaya başlayan EYT çalışanlarının yıllık izin süreleri, ilk kez bir işyerinde çalışmaya başlayanlar gibi 14 gün olarak uygulanacak. Yeni işinde çalışma süresi 5 yılın sonunda 20 güne çıkacak.
Emekli EYT üyesi 50 yaş ve üzerinde ise diğer işyerinde işe başlasa dahi yıllık izin süresi 20 günden başlar.
Yıllık izin ve tatil ile ilgili bazı soruların cevapları şöyle:
1-EYT üyelerinin emekli olduktan sonra izin süreleri nasıl hesaplanacak?
İş Kanunu’na göre, çalışanlar bir yıllık çalışma süresini tamamladıktan sonra yıllık izine hak kazanırlar. Yıllık izin en az 1 yıldan 5 yıla kadar olanlara 14 gün, 5 yıldan fazla 15 yıla kadar olanlara 20 gün, 15 yıldan fazla olanlara 26 gündür. Bu son tarihler, iş sözleşmelerindekinden daha yüksek olabilir. Bu süreler, EYT kapsamında emekli olup izin parasını almadan işyerinde devam edenler için de geçerli olacak. İzin parasını alıp aynı işyerinde devam edenler için izin süresi 14 günden başlayacak.
2-Hafta sonu yıllık izin süresine dahil mi, izin 10 günden az olabilir mi?
Cumartesi ve Pazar günü bireysel, toplu iş sözleşmesi ile belirlenmişse, her iki gün de yıllık izin süresinden sayılmaz. Çalışan isterse yıllık izninin bir kısmını 10 günden az olmamak üzere kullanabilir. Çalışanlar izinlerini bölerek kullanabilirler. Yıllık iznin bir kısmı 10 günden az olmamak kaydıyla bir defada kullanılabilir, kalan izin süresi kullanıma bölünebilir.
3- Hangi durumda yıllık izin bedeli ödenir?
Kanuna göre, iş sözleşmesinin herhangi bir nedenle feshedilmesi halinde, işçinin işten zevk alıp almadığına bakılmaksızın yıllık izin sürelerinin bedeli, sözleşmenin sona erdiği günkü bedel üzerinden yatırılır. Kullanılmayan yıllık izin ücretleri ise işten ayrılma durumunda ödenir. Emekli olup işyerinde çalışmaya devam edenlerin izin ücretinin ödenmesi işçi ve patronun anlaşmasına bağlıdır ve ayrılanlara ödenmesi gerekir.
4- Kullanılmayan yıllık izinler yanar mı, izin bedeli nasıl hesaplanır?
Çalışanlar yıllık izin hakkından feragat edemez, patron izin vermeyi reddedemez. Yıllık izin, çalışanlara yazı ile tanınan bir haktır. Maddede işçinin önceki yıllara ait kullanılmayan yıllık izinlerinin yakılacağına dair bir hüküm yoktur. Çalışanlar yıllık izinlerini kullanmamaları karşılığında ücret talep edemezler. Ancak işten ayrılma durumunda kullanılmayan yıllık izinler varsa bu süreler için ödeme yapılması gerekir. Kullanılmayan izin bedelleri nihai brüt bedel üzerinden hesaplanır.
5- İzinsiz avans alınabilir mi, işyerinde 10 yıl izin almayan işçi ne yapabilir?
Çalışan izin almadan patrondan avans isteyebilir. Patron da bu avansı işçiye ödemek zorundadır. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na dilekçe yazarak veya Alo 170’i arayarak yasal haklarının korunmasını talep edebilirler. Çalışanın onayı olsa dahi izin ve yıllık izinden feragat edilemez. Tatil günleri, hafta içi günler ve genel tatil günleri izin süresinden sayılmaz. İzin süresinin tatil günleri ile çakışması halinde izin süresi sona eklenir.
6-İzinli 50 yaş kuralı EYT öğrencileri için de geçerli mi, tatil döneminde işverenden yol izni istenebilir mi?
İş Kanunu’na göre 50 yaş ve üzerindeki işçiler 20 günden az yıllık ücretli izin kullanamazlar. Bu yaştaki EYT’liler aynı işyerinde veya başka bir yerde çalışmaya başladıklarında doğrudan 20 gün izin kullanabilecekler. EYT çalışanları yıllık izin kullanırken patrondan yol izni isteyebiliyor ve 4 gün ücretsiz yol izni kullanabiliyor.
